اغلب اوقات بروز درد و رنج از نشانه های بارز دوران کهنسالی است. البته باید به این موضوع توجه شود که بروز دردهای ناگهانی و غیر معمول مانند درد شانه چپ و بازو و همچنین کتف چپ ، نشان دهنده شرایط پزشکی یا مشکل خطرناک دیگری است که نیاز به توجه و مراقبت دارد.
گاهی اوقات این درد ممکن است بر اثر یک صدمه جزئی باشد یا در شرایط وخیم تر، نشانه ای از بروز سکته قلبی باشد که نیازمند رسیدگی های فوری است. در این مقاله از سایت دکتر چک سعی داریم تا به جزییات بیشتر و بررسی اجمالی این موضوع بپردازیم.
هر فردی باید میزان آگاهی خود را از دلایل و ویژگی های بالقوه درد شانه چپ و بازو سمت چپ بالا ببرد تا از آنچه در بدنش اتفاق می افتد آگاه شود و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک و دریافت مراقبت های پزشکی را بداند.
چه بیماری هایی خود را با درد شانه چپ و بازو نشان می دهند ؟
۱ – حمله قلبی
زمانی حمله قلبی رخ میدهد که به قسمتی از عضله قلب، آسیب وارد شود یا کمبود اکسیژن دریافتی، فعالیت های قلب را مختل کند.
گزارش های منتشر شده در این خصوص، حاکی از این است:« به علت باریک شدن رگ ها و شریان های کرونری، حملات قلبی صورت میگیرد. زمانی که تعداد پلاگ های خونی هم زیاد شود، شریان های خونی به مرور باریک تر می شوند. چنانچه تکه ای از پلاگ از دیواره رگ های خونی جدا شود، ممکن است جریان خون به سمت قلب را متوقف کرده و در نهایت اکسیژن به قلب نرسد و باعث بروز حمله قلبی شود».
یکی از نشانه های بارز بیماری ها و حمله قلبی، احساس درد در شانه و بازو سمت چپ شماست. شاخه های سلول های عصبی که از قلب و از سمت بازو می آیند، سیگنال هایی را به سمت سلول های مغزی مشابه ارسال می کنند. در نتیجه، مغز در تشخیص منابع درد از یک دیگر به مشکل بر می خورد.
این شرایط که از آن با نام درد نشان شده یاد می شود، توضیح می دهد که چگونه فرد بدون این که دردی در ناحیه قفسه سینه خودش احساس کند، دچار حمله قلبی می شود.
انجمن قلب آمریکا به افراد توصیه می کند که چنانچه درد ناگهانی در قسمت شانه و بازوی چپ شان احساس کردند که با گذشت چند دقیقه وخیم تر شد، با شماره اورژانس تماس بگیرند.
چنانچه این درد با هر کدام از نشانه های زیر همراه بود، بدون درنگ به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- احساس ناراحتی در قسمت مرکزی قفسه سینه که بیشتر از چند دقیقه ادامه پیدا کند یا این که بعد از چند دقیقه قطع شده و دوباره برگردد؛
- احساس درد، بی حسی یا نوعی ناراحتی غیر معمولی در قسمت کمر، گردن، فک یا قسمت پایین شکم؛
- تنگی نفس که با درد در ناحیه قفسه سینه همراه باشد یا حتی ممکن است تنگی نفس به تنهایی رخ دهد؛
- سوء هاضمه؛
- نوعی سردرد (حس رایج و معمول سر گیجه یا بی حالی)؛
- سرد شدن یا گرم شدن ناگهانی بدن.
از بارزترین نشانه حمله قلبی در زنان و مردان، احساس ناراحتی در قسمت قفسه سینه است. این حس ناراحتی همانند یک فشار سنگین، حالت سوزش یا درد زیاد است که خود را در قفسه سینه نشان می دهد.
با این وجود باید به این نکته اشاره کنیم که خطر بروز سایر نشانه های حمله قلبی، مثل: تنگی نفس و حالت تهوع، در زنان بیش از مردان اتفاق می افتد. گاهی اوقات مردم نشانه هایی را که مشاهده می کنند، با ویروسی خاص، سوء هاضمه یا استرس اشتباه می گیرند.
در صورتی که فرد ترکیبی از این چند نشانه، اعم از : حالت تهوع، تهوع، تنگی نفس یا احساس درد در قسمت پایینی شکم، کمر یا فک را همزمان با هم احساس کند، باید هر چه سریع تر به مراکز درمانی مراجعه کرده تا تحت نظر متخصصان قرار گیرد.
۲ – آنژین (گلو درد)
آنژین زمانی اتفاق میافتد که گلوی فرد به شدت درد می گیرد، در این شرایط اکسیژن کمتر از مقدار مورد نیاز، به قلب میرسد. در این زمان علاوه بر این که بازوی سمت چپ درد می گیرد، ممکن است نشانه های دیگری در قسمت شانه ها، گردن، کمر یا فک نیز رخ دهد. گلو درد حالت مشابهی با سوء هاضمه دارد (ممکن است که بیمار این دو را با هم اشتباه بگیرد).
آنژین خود حمله قلبی نیست؛ اما نشانه ای از وجود مشکلی در قلب می باشد. از جمله نشانه های رایج بروز گلو درد (ورم گلو): متورم یا باریک شدن رگ های کرونری است.
آنژین به دو دسته اساسی تقسیم می شود :
آنژین پایدار : یک نوع از آنژین که کاملا قابل پیش بینی و کنترل می باشد، آنژین پایدار است. این حالت به طور ثابت و مستمر برای مدت حداقل دو ماه، باقی می ماند و در زمان تلاش های جسمانی یا استرس های احساسی بروز می دهد.
در نتیجه این شرایط، آسیب بیشتری به قلب وارد شده و به آن معناست که قلب به خون بیشتری نیاز دارد؛ زیرا رگ ها باریک شده و اجازه عبور مقدار بیشتر را نمی دهند. یکی از راهکارهایی که برای درمان آنژین ثابت توصیه می شود، استراحت کردن است. چنانچه پزشک تشخیص دهد، داروهای آرامش بخش شریان های خونی را تجویز می کند که با نام نیتروگلیسیرین شناخته می شوند.
آنژین ناپایدار : پیش بینی این نوع از آنژین سخت تر و به نسبت آنژین پایدار، خطرناک تر است. حتی زمانی که فرد در حال استراحت است، هم به این آنژین دچار می شود؛ یعنی مدت زیادی می گذرد که قلب مقدار اکسیژن مورد نیازش را دریافت نکرده است.
آنژین ناپایدار نشان دهنده این است که جان فرد در خطر است و حمله قلبی به زودی رخ می دهد. متخصص در این حالت بیمار را در اتاق اورژانس معاینه می کند تا از اتفاقات ناگوار بعدی جلوگیری شود.
۳ – آسیب اسکلت عضلانی و درد شانه چپ و بازو
در صورتی که حالت های زیر را مشاهده کردید، خوشبختانه درد شانه چپ و بازو ، نشانه بروز حمله قلبی نیست. این نشانه ها شامل:
- دردی مثل یک خنجر باشد که تنها چند ثانیه ادامه پیدا کند.
- انجام حرکات یا لمس موضعی باعث بروز درد شود.
- تنها قسمت کمی از بازو دردناک باشد.
- احساس ناراحتی بدن ، بدون مشاهده هیچ گونه نشانه دیگری، برای چند ساعت یا حتی چند روز ادامه پیدا کند.
اگر غیر از این باشد، این حس ناراحتی ممکن است خود نشانه ای از صدمه دیدن استخوان یا بافت بازو، شانه یا آرنج باشد.
به سختی می توان گفت که این حس ناشی از آسیب های وارد شده یا خطر حمله قلبی است. بالا رفتن سن افراد و فعالیت های فیزیکی و جسمانی، دو مولفه ای هستند که میان هر دو حالت مشابه اند. به همین دلیل در این شرایط به سختی می توان بیماری را تشخیص داد و نباید آن را سرسری گرفت.
متداول ترین شرایط اسکلت عضلانی که ممکن است با احساس درد در دست سمت چپ همراه باشد؛ شامل:
آماس کیسه های مفصلی و درد بازو سمت چپ : آبکیس نوعی کیسه است که از مواد مایع پر شده است که مانند ضربه گیر عمل کرده و در میان استخوان و بافت های احاطه کننده اطرافش قرار گرفته است؛ پس آماس کیسه های مفصلی همان التهاب آبکیس است.
یکی از دلایلی درد در بازوی سمت چپ، آماس کیسه های مفصلی شانه است که در نتیجه استفاده بیش از حد از این مفصل ایجاد می شود. چنانچه به آبکیس ضربه ای وارد شود یا این که عفونت کند، ممکن است باعث افزایش درد در بازوی سمت چپ شود.
تاندونیت و درد بازو سمت چپ : به التهاب بافت ارتباطی میان عضله و استخوان، تاندونیت می گویند. در صورتی که فرد در استفاده از این مفصل زیاده روی کند، تاندونیت روز به روز وخیم تر می شود. به همین دلیل بازیکنان تنیس، شنا و اغلب موسیقی دانان با تاندونیت دست و پنجه نرم می کنند. بروز تاندونیت در بازوها یا شانه، می تواند از جمله علل بروز درد در بازوی سمت چپ است.
پارگی ماهیچه گیرنده کاف و درد شانه چپ و بازو : ماهیچه های گیرنده کاف، گروهی از عضلات و تاندون ها هستند که شانه را سر جای خود نگه داشته اند و به شما در حرکت دادن و بالا بردن اجسام کمک می کنند.
در صورتی که در بافت نرم ماهیچه گیرنده کاف پارگی رخ دهد، شما درد زیادی را تحمل می کنید. این شرایط زمانی رخ می دهد که شما به عضلات خود بیش از حد فشار آورده یا این که آسیب مستقیم به آن ها وارد شده باشد. علاوه بر این، با بالا رفتن سن فرد، بافت های شانه رو به انحطاط می روند و در این حالت خطر پارگی بیش از قبل می شود.
دیسک فتق و درد بازو سمت چپ : زمانی که یکی از دیسک های ضربه گیر که در بین مهره های ستون فقرات قرار دارد، از هم گسیخته شود، به سمت استخوان های ستون فقرات پیش روی کرده و به سلول های عصبی این ناحیه، فشار وارد می کند. در این شرایط بازوهای فرد دردناک، بی حس یا ضعیف می شود. برخلاف باور عموم مردم، این نشانه ها با نشانه های حمله قلبی یکسان نیستند.
بلند کردن اجسان سنگین آن هم به طور مکرر، از جمله دلایل متداول بروز دیسک فتق است.
شکستگی استخوان و درد بازو سمت چپ : آخرین نشانه های که به آن می پردازیم، شکستگی استخوان است. به احتمال زیاد، شکستگی استخوان یکی از دلایل بروز درد در بازو سمت چپ است.
درمان درد بازو سمت چپ
درست است که صدمات وارد شده به شانه و بازوها ممکن است زندگی فرد را به خطر نیندازد، اما باز هم باید به پزشک مراجعه کرد تا معاینه های لازم صورت بگیرد. اگر شما به موقع برای درمان استخوان و بافت های آسیب دیده خود اقدام کنید، در روند بهبودی تاثیر گذار بوده و می تواند از بروز صدمات جدی دیگر در آینده، جلوگیری کند.
یکی از اصلی ترین دلایلی که توصیه می شود در صورت بروز درد شانه چپ و بازو ، هر چه سریع تر نسبت به درمان آن اقدام کنید، از بین بردن خطر حمله قلبی است.
چنانچه پزشکان در بخش اورژانس بیمارستان تشخیص دهند که این درد یک درد عادی نبوده و یکی از نشانه های حمله قلبی یا مسدود شدن رگ های خونی است، سریعا وارد عمل شده و سعی می کنند تا شرایط را به کنترل خود درآورند. اولین اقدامی که انجام می دهند؛ شامل: الکتروکاردیوگرام، نمونه برداری از خون، پرتو ایکس قفسه سینه و احتمالا اسکن سی تی آنژیوگرافی مقطعی است.
یکی دیگر از روش های مورد استفاده، روش تصویر برداری است. در این روش پزشکان مقدار رنگ را به رگ های خونی تزریق می کنند تا میزان گرفتگی آن ها را تشخیص دهند.
با توجه به نتایجی که از این آزمایش به دست می آید، به احتمال زیاد پزشکان روش درمانی غیر هجومی را انتخاب می کنند. به طور مثال: ممکن است یک داروی مخصوص برای از بین بردن لخته های خونی تجویز کنند.
اگر میزان گرفتگی از حالت عادی بیشتر باشد، پزشک جراح وارد عمل می شود. شیوه های بسیاری برای تصمیم گیری در این باره وجود دارد و عواملی که ممکن است برای درمان آن مناسب باشند، بسیار پیچیده هستند. برخی از گزینه های بالقوه که برای برگرداندن جریان طبیعی خون به قلب ها کار آمد هستند؛ شامل:
- جاگزاری استنت: پزشکان جراح برای این که جریان خون به سمت قلب را به حالت طبیعی برگردانند، وسیله مخصوصی داخل رگ های خونی کرده و از این رو به بهبود جریان کمک می کنند. به این وسیله وارد شده به رگ، استنت گفته می شود.
- آنژیوپلاستی: این روش به این صورت است که پزشک جراح یک بالن کوچک را پر از باد کرده و داخل رگ های خونی گرفته شده می کند (ابتدا وارد شده و بعد باد میشوند) در نتیجه رگ ها دوباره باز شده و جریان خون به حالت طبیعی خود برمی گردد. برای این که بالن را در سر جای خود قرار دهند، ممکن است که از استنت هم استفاده کنند.
- باز کردن مجرای جدید از طریق جراحی: در این روش پزشک جراح سعی می کند تا یک قسمت سالم از رگ خونی را انتخاب کرده و جریان خون اطراف قسمت گرفته را منحرف کند.
فردی که حمله قلبی یا آنژین را تجربه کرده است، باید تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کند. از جمله این تغییرات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ترک سیگار؛
- رسیدن به وزن ایده آل؛
- پیروی از برنامه ورزشی منظم؛
- انتخاب یک رژیم غذایی سالم که حاوی مقدار زیادی انواع سبزیجات، میوه ها، حبوبات، گوشت و محصولات لبنی باشد.
پزشک نیز با تجویز داروهایی سعی می کند تا کلسترول خون را پایین بیاورد، از لخته شدن خون جلوگیری کرده یا این که میزان فشار خون را کاهش دهد.
بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲
داروهایی که پزشک برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می کند، با دیگر افراد متفاوت است. با وجود این که این بیماران تغییراتی در سبک زندگی خود به وجود آورده اند و از متفورمین استفاده کرده اند، باز هم سطح گلوکز بدن شان بالا باقی می ماند.
مصرف این دسته از داروهای مخصوص، باعث کاهش سطح گلوکز می شود و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و تصلب شریان را کم تر می کند.
این احتمال وجود دارد که پزشک دو نوع دارو را تجویز کند: انتخاب اول: بازدارنده سدیم گلوکز ترانسپورتر ۲ [SGLT-2]، مثل: کاناگلیفلوزین.
انتخاب دوم: گیرنده گلوکاگن، مانند: پپتید ۱، مثل دولاگلوتاید.
بررسی اجمالی
با وجود این که احساس درد در دست سمت چپ، همیشه به عنوان یکی از نشانه های بروز آنژین یا حمله قلبی تلقی نمی شود، می تواند از خطرناک ترین دلایل آن باشد. چنانچه با تنگی نفس، حالت تهوع، احساس درد در قفسه سینه و سر گیجه که همراه با درد دست چپ باشد، روبرو شدید، هر چه سریع تر به مراکز درمانی مراجعه کنید تا تحت مراقبت های لازم قرار بگیرید.
آن دسته از افرادی که تاکنون با نشانه های بیماری قلبی روبرو شده اند، بهتر است که پیشگیری و اقدامات لازم را انجام دهند تا خطر بروز مشکلات سخت و خطرناک تر، مثل: سکته و حمله قلبی، در آن ها کاهش یابد.
از جمله این اقدامات می توان به تغییر سبک زندگی، مصرف دارو و در صورت نیاز، عمل جراحی اشاره کرد.
شاید انجام این تغییرات در وهله اول برای تان سخت باشد، با پیروی از آن ها می توانید از بروز حملات و آسیب های قلبی پیشگیری کنید.
این مقاله توسط دکتر خوش سیرت مطالعه و تایید شده است
در مورد بیماری های زیر اطلاعات بیشتری به دست آورید :