سیاه‌دانه نوعی دانه علفی است که حاوی نوعی روغن و انواع مختلفی از مواد است که نقش بسیار زیادی در بهبود سلامت و مبارزه با انواع بیماری دارد و مشهور به جنسینگ ایرانی است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :
تاریخ : چهارشنبه 1392/05/02
سیاه‌دانه نوعی دانه علفی است که حاوی نوعی روغن و انواع مختلفی از مواد است که نقش بسیار زیادی در بهبود سلامت و مبارزه با انواع بیماری دارد و مشهور به جنسینگ ایرانی است.
پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و سلم فرمود: "ما من داء إلا فی الحبة السوداء منه شفاء إلا السام" یعنی هیچ بیماری نیست مگر شفای آن در سیاه‌دانه است جز مرگ.
نام‌های دیگر سیاه‌دانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی است.
سیاه‌دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می‌شود.
* این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می‌کردند.
* مصرف سیاه‌دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می‌شود.
* تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در سیاه‌دانه در درمان دیابت، سل، بیماری‌های قلبی و عروقی، کم‌خونی و میگرن مفید است.
* اسیدهای چرب ضروری فراوان موجود در سیاه‌دانه آن را به نوعی مواد غذایی ضد سرطان تبدیل کرده که در حفظ سلامت پوست و مو نیز مفید است.
* سیاه‌دانه آهن و پتاسیم فراوانی دارد و علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، باعث رفع مسمومیت خونی و یبوست می‌شود.
* مصرف روغن سیاه‌دانه در برنامه غذایی در کاهش قند خون، تعادل فشارخون، بهبود آرتروز و التهاب لثه مۆثر است و کلیه و مجاری ادرار را تصفیه می‌کند.
* سیاه‌دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان‌ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد.
برای درمان رماتیسم و فروکش نمودن جوش‌های زیرپوستی، پودر سیاه‌دانه
را با روغن کنجد مخلوط کرده و ضماد کنید
* گفتنی است این گیاه حتی در حیوانات نیز باعث برطرف شدن برخی از بیماری‌ها می‌شود و حیوانات نیز آن را می‌شناسند و از آن استفاده می‌کنند.
* بررسی‌ها نشان می‌دهند یکی از اصلی‌ترین فایده‌های سیاه‌دانه در بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت آن است، به طوری که حتی در بیماران مبتلا به صرع نیز مصرف آن سبب کاهش حملات تشنج می‌شود.
* پزشکان هشدار می‌دهند تا افراد برای استفاده از عرقیات و دانه‌های گیاهی حتماً با پزشک مشورت نمایند و به خصوص اگر باردار هستند خودسرانه سیاه‌دانه نخورند.
تأثیر سیاه درمان زخم معده
در تحقیقاتی که اخیراً توسط یکی از پژوهشگران کشورمان انجام‌شده، اثر پیشگیری و درمانی گیاه سیاه‌دانه روی زخم معده ناشی از داروی ضد التهاب غیراستروئیدی ایندومتاسین به اثبات رسیده است. صغری پاسبان محقق جوان کشورمان، در تحقیقاتی که در قالب پایان‌نامه خود جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته فیزیولوژی پزشکی انجام داده، به نتایج جالبی در خصوص اثرات درمانی گیاه سیاه‌دانه روی بیماری زخم معده پی برده که به گفته او این اثرات عمدتا از طریق مهار لیپوپراکسیداسیون و نیز افزایش ترشح مخاط معده اعمال شده است.
پاسبان گفت: در تحقیقات انجام‌گرفته با عنوان بررسی اثر سیاه‌دانه روی زخم معده ناشی از ایندومتاسین در موش صحرایی، سیاه‌دانه در حدود 80 درصد از ایجاد زخم معده پیشگیری و در حدود 70 درصد اثر درمانی برای زخم معده از خود نشان داد و در این مطالعه اثر درمانی سیاه‌دانه در درمان و پیشگیری از زخم معده حتی از داروی معروف و پرمصرفی همچون رانیتیدین نیز بیشتر بود که این موضوع بسیار جالب توجه است.
او یکی از عوارض جانبی داروهای ضد التهاب که در درمان بیماری‌های التهابی بسیار پر کاربرد است، ایجاد زخم معده در افراد دانست و اظهار کرد: داروهای ضد التهاب برای از بین بردن التهاب در بیماری‌هایی که احتیاج به درمان طولانی مدت دارند مانند آرتریت روماتوئید، آرتروز و همچنین در تسکین دردهای مختلف از جمله دردهای زودگذر عضلانی، سردردهای میگرنی و دردهای بعد از عمل جراحی تجویز می‌شوند. وی در ادامه با تاکید بر اهمیت یافتن راهی جهت کاهش عوارض این داروها، تصریح کرد: امروزه بیش از 30 میلیون بیمار در سراسر کره زمین از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی نظیر ایندومتاسین استفاده می‌کنند که یکی از عوارض شایع این داروها ایجاد زخم معده در انسان می‌باشد، به طوری که در بیش از 20 درصد از افراد تحت درمان با داروی ایندومتاسین زخم معده ایجاد شده است.
وی ابراز کرد: داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی جزو پرمصرف‌ترین داروها در سطح جهان به شمار می‌آیند، اما به دلیل عوارض جانبی خطرناکی که روی دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند مصرف آن‌ها نگرانی‌ها و محدودیت‌هایی را به همراه دارد، بطوریکه امروزه این مشکل به یکی از دغدغه‌های مهم علم پزشکی مبدل شده است. این محقق جوان ایرانی در ادامه به بیان خصوصیات و ویژگی‌های گیاه سیاه‌دانه پرداخت و متذکر شد: سیاه‌دانه یا در اصطلاح انگلیسی Black cumin در طب سنتی ایرانی مصارف متعددی داشته و در درمان بسیاری از امراض همچون سوءهاضمه، سر درد مزمن، اسهال، استفراغ، سرماخوردگی، از دست دادن اشتها، آسم، بیماری‌های قلبی، ضعف جسمانی، مشکلات گوارشی، دیابت، رماتیسم، جذام و بسیاری موارد دیگر تجویز و مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
نسخه‌های درمانی
1ـ خوردن دانه‌ی سیاه‌دانه قاعده آور است، مسمومیت خون را درمان، بدن را تقویت، دل درد و یبوست را درمان، جنین را خارج و زنان وضع حمل کرده را تقویت می‌کند.
2ـ برای درمان زهر رتیل، به مدت 3 روز و هر روز 3 مثقال از دانه‌ی آن را همراه با آب گرم میل کنید.
3ـ برای درمان درد پشت سر، 25 گرم از پودر دانه‌ی سیاه‌دانه را در 100 گرم عسل مخلوط نموده و میل کنید.
4ـ برای درمان زانودرد و سیاتیک، 40 روز و هر روز نصف یک استکان آب جوشانده‌ی سیاه‌دانه را میل کنید.
5ـ برای درمان هموروئید، خاکستر سیاه‌دانه و رب مورد را مخلوط نموده، میل کنید.
6ـ برای درمان درد رحم و زایمان، پودر سیاه‌دانه را با عسل و روغن مخلوط نموده، میل کنید.
7ـ سیاه‌دانه را بکوبید و بر زگیل ضماد کنید، پس از چند بار تکرار زگیل را از بین می‌برد.
8ـ برای درمان آسم و سنگ کلیه، 10 گرم سیاه‌دانه را با آب گرم و عسل مخلوط نموده، میل کنید.
9ـ برای کشتن انگل‌های معده و روده، سیاه‌دانه را در سرکه دم کرده و میل نمایید.
10ـ برای درمان جوش‌های جوانی، پودر سیاه‌دانه را در سرکه مخلوط کرده و شب‌ها بر محل ضماد کنید.
11ـ برای درمان رماتیسم و فروکش نمودن جوش‌های زیرپوستی، پودر سیاه‌دانه را با روغن کنجد مخلوط کرده و ضماد کنید.
12ـ برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه‌دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و بر سر ضماد کنید.
13ـ مالیدن جوهر سیاه‌دانه بر کمر سبب تمدد اعصاب شده و قدرت جنسی را افزایش می‌دهد.
14ـ مالیدن جوهر سیاه‌دانه بر صورت باعث جوان شدن پوست صورت می‌شود.
فرآوری: مریم مرادیان نیری
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
باشگاه خبرنگاران
ایران
سلامت نیوز
کتاب گیاهان دارویی زاگرس بختیاری