لقی یا بی ثباتی کشکک زانو اختلالی است که به دلیل آسیب دیدن رباط های زانو ایجاد می شود. برای درمان لقی کشکک زانو هم درمان های جراحی و هم درمان های غیرجراحی وجود دارد.
اما درمان قطعی لقی کشکک زانو انجام عمل جراحی است زیرا در روش درمانی جراحی، رباط های آسیب دیده اطراف کشکک زانو ترمیم و بازسازی می شودن از این رو مفصل زانو به ساختار قبلی خود باز می گردد.
درمان به موقع عارضه لقی کشکک زانو بسیار اهمیت دارد زیرا این بیماری یک پاسخ دفاعی و حافظتی بدن است که زانو و بافت های اطراف برای جلوگیری از شدید شدن آسیب دیدگی، چنین پاسخ را اجرا می کنند. به همین جهت در صورت بی توجه بودن به علائم بیمار، بیمار به بی ثباتی و ناتوانی نیز دچار می شود.
با اینکه بیماری های مفصلی بیشتر در افراد مسن و سالخورده ایجاد می شود اما طبق آمارهای بدست آمده این بیماری بیشتر در افراد جوان و کسانی که علاقمند به فعالیت های ورزشی هستند؛ رخ می دهد. با وجود شایع بودن این بیماری اما روش های درمانی زیادی برای مقابله و درمان لقی کشکک زانو وجود دارد که ما نیز در این مقاله پس از ارزیابی علت ها، علائم و نشانه های این بیماری به راههای درمان آن می پردازیم.
آناتومی کشکک زانو
لقی کشکک زانو چیست؟
مفصل زانو که یکی از بزرگترین مفصل های بدن است از پایداری و مقاومت بالایی برخوردار است، به گونه ای که شما قادر هستید به راحتی فعالیت های شدیدی همچون پریدن، انجام فعالیت های ورزشی سنگین و بلند کردن اجسام سنگین را به راحتی انجام دهید اما گاهی به دلیل افزایش سن یا وارد شدن فشار مضاعف به زانو، ممکن است این مفصل پایدار نیز آسیب ببیند و عملکرد طبیعی خود را از دست بدهد.
یکی از شایع ترین اختلالات زانو که با احساس ناپایداری و بی ثباتی در زانو ها همراه است، عارضه لقی کشکک زانو است.
عارضه لقی کشکک زانو زمانی ایجاد می شود که به دلیل ناپایداری مفصل زانو، رباط های زانو آسیب ببیند ، در این صورت رباط ها دیگر نمی توانند به راحتی همچون گذشت وظیفه خم و راست شدن و ثابت نگه داشتن زانو را ایفا کنند.
وجود رباط در تمامی مفصل های بدن ضروری است؛ مفصل زانو که یکی از پیچیده ترین و بزرگترین مفصل های بدن است از چهار رباط اصلی تشکیل شده، دو رباط در اطراف مفصل قرار گرفته اند و وظیفه حرکات جانبی را کنترل می کنند و دو رباط دیگر که به رباط های صلیبی معروف هستند حرکت رو به جلو پشت زانو را کنترل می کنند. از آنجایی که زانو و تمامی اجزای آن از جمله کشکک برای حفظ ثبات خود به رباط نیاز دارد؛ احتمال آسیب دیدن آن بسیار زیاد است.
اگر این اتفاق برای رباط های صلیبی نزدیک کشکک زانو بیفتد مفصل زانو دردناک شده و ناپایدار می شود در این صورت گفته می شود عارضه لقی کشکک زانو اتفاق افتاده است.
لقی کشکک زانو بدنبال آسیب دیدگی
علت و علائم لق زدن کشکک زانو چیست؟
کشکک زانو که یکی از سه استخوان تشکیل دهند مفصل زانو است همچون دیگر استخوان ها برای ارتباط با دیگر استخوان از لایه محافظتی غضروف تشکیل شده است. با خم و راست شدن زانو این کشکک است که باعث می شود ما این کار را به راحتی انجام دهیم.
اما در مورادی به دلیل آسیب دیدن کشکک یا رباط های اطراف آن کشکک ها به راحتی همچون گذشته نمی توانند وظایف خود ایفا کنند. عوامل و علت های مختلفی هستند که سبب لق شدن کشکک زانو می شوند که از رایج ترین دلایل آن می توان به:
- آسیب های ورزشی
- افتادن بر روی زمین
- سوانح و حوادث رانندگی
- انجام فعالیت هایی که نیاز به خم و راست شدن مکرر زانو دارد.
اشاره کرد. ناپایدار بودن و خالی شدن زانو در هنگام راه رفتن مهم ترین نشانه این بیماری است و فرد مبتلا به آن به علائمی همچون:
- تغییر شکل پیدا کردن مفصل زانو
- تغییر شکل پیدا کردن کشکک زانو ( کشکک عموما به اطراف زانو رانده می شود)
- ورم کردن و التهاب زانو
- درد و ناراحتی شدید در ناحیه زانو
- کشکک زانو به راحتی به چپ و راست حرکت می کند.
مبتلا می شود. در صورت بی توجه به علائم این بیماری ممکن است بیمار درد بسیار شدیدتری در ناحیه زانو احساس کند و همین عامل موجب شود به راحتی قادر به راه رفتن نباشد. در صورت مشاهده چنین علائمی پیشنهاد می شود هر چه سریعتر به جراح ارتوپد مراجعه کنید.
تشخیص لقی کشکک زانو با معاینه بالینی
درمان خانگی لقی کشکک زانو
درمان خانگی لقی کشکک زانو همان درمان های غیرجراحی است. درمان های غیرجراحی با تاثیری که در تقویت عضلات و بهبودی دررفتگی دارند، احتمال کاهش لقی مجدد و دستیابی به نتایج رضایت بخش از درمان زانو را افزایش می دهند. درمان های خانگی برای درمان لقی کشکک زانو شامل:
استراحت کردن
اگر مشکل لقی کشکک زانو بسیار جدی نباشد؛ شما می توانید با کمی استراحت و دوری کردن از فعالیت های سنگین به مقابله با این عارضه بپردازید. البته توجه نماید، استراحت زیاد باعث ضعیف شدن ماهیچه ها می گردد، که می تواند درد مفاصل را بدتر کند.
استفاده از کمپرس آب سرد و گرم
استفاده از کمپرس آب گرم یا حمام کردن با آب گرم تاثیر بسیار خوبی در کم کردن درد و علائم بیماری دارد زیرا گرما با تاثیری که در شل کردن و ریلکس کردن ماهیچه های ران و زانو دارد باعث تسکین درد زانو می شود. در صورتی که بیمار به دلیل لقی کشکک زانو به تورم و ورم در زانو دچار باشد؛ استفاده از کمپرس آب یخ یکی از سریعترین راه ها در تسکین التهاب و ورم حاصل از این بیمار است.
- بیشتر بخوانید:
مهم ترین دلایل زانو درد در جوانی
استفاده از بریس
حتما قبل از استفاده از بریس با جراح ارتوپد یا متخصص فیزیوتراپ مشورت کنید زیرا استفاده بیش از حد و بی مورد از بریس خطر بدتر شدن لقی و جابه جایی کشکک زانو را تشدید می کند. جراح ارتوپد متناسب با شرایط بیمار بهترین نوع بریس را تجویز می کند.
استفاده از نوار چسب و اسپلیت
این وسیله باعث ثابت نگه داشتن کشکک زانو می شود از این رو سبب حفظ پایداری و موقعیت زانو می شود. استفاده از نوار چسب و اسپلیت یک روش موثر در درمان لقی کشکک زانو است که توسط جراح ارتوپد تجویز می شود.
استفاده از دارو
داروهایی همچون ناپروکسن، ایبوپروفن و داروهای ضد دردی همچون استامینوفن از جمله داروهایی هستند که جراح ارتوپد برای درمان لقی کشکک زانو تجویز می کند.
درمان لقی کشکک زانو در سالمندان
درمان لقی کشکک زانو با ورزش
از جمله بهترین تمرینات و حرکات ورزشی مخصوص زانو و لقی کشکک زانو می توان به:
منقبض کردن ماهیچه چهار سر ران
برای انجام این حرکت با فشار دادن زانو توسط یک حوله تا شده، عضله چهار سر ران را منقبض کنید. در این حالت، انگشت خود را روی قسمت داخلی ماهیچه چهار سر قرار دهید تا انقباض آن را حس کنید. این حرکت را 10 مرتبه و هر مرتبه به مدت 5 ثانیه انجام دهید. سعی کنید این حرکت را هر چه میتوانید با فشار بیشتر انجام دهید، اما مراقب باشید که این فشار باعث تشدید آسیب دیدگی شما نشود.
تمرینات ورزشی به صورت طاق باز
برای انجام این حرکت به پشت دراز بکشید و یک توپ نرم بین دو زانوی خود قرار دهید و زانوهای خود را کاملاً صاف کنید و بعد به آرامی توپ را در بین زانوهای خود فشار دهید تا قسمت داخلی ماهیچههای نزدیک کننده بزرگ منقبض شود. این حالت را 5 ثانیه حفظ کنید و 10 مرتبه با حداکثر فشاری که میتوانید، تکرار کنید. البته تا حدی که باعث احساس درد و ناراحتی زانو نشود.
خم و راست کردن زانو
زانوی خود را هر چقدر که میتوانید و تا زمانی که احساس درد و فشار شدیدی بر آن نکردهاید، خم و راست کنید. به تدریج دامنه حرکت زانو را تا جایی که میتوانید و احساس درد نمیکنید افزایش دهید. این حرکت را 10 تا 20 مرتبه انجام دهید، اما مراقب باشید که باعث تشدید علائم آسیب دیدگی نشود.
حرکت ورزشی کشیدگی باسن
برای شروع این حرکت، پشت یک میز یا نیمکت بایستید و دست خود را روی آن قرار دهید تا تعادل شما حفظ شود. زانو و کمر خود را صاف نگه دارید، در حالی که ماهیچههای پایین تنه خود را منقبض میکنید، به آرامی پای خود را به سمت عقب ببرید. این حالت را دو ثانیه نگه دارید و بعد به وضعیت اول برگردید. این حرکت را 10 مرتبه به گونهای که باعث احساس درد نشود، تکرار کنید.
درمان لقی کشکک زانو با جراحی آرتروسکوپی
درمان لقی کشکک زانو با جراحی
در صورتی که علائم و دردهای بیماری با روش های خانگی و غیرجراحی تسکین بیابد در این صورت نیازی به جراحی برای درمان لقی کشکک زانو نیست. اما تنها راه درمان لقی های حاد و تشدید شونده کشکک زانو، ترمیم رباط های زانو است که در این صورت بیمار نیاز به جراحی خواهد داشت.
از جمله روش جراحی برای ترمیم رباط ها و ضایعات داخل مفصلی، پیوند زدن مواد مصنوعی یا طبیعی به درون زانو است. از جمله موادی که برای پیوند استفاده می شود شامل اتوگرافت، آلوگرافت و گرفت های مصنوعی است. از اتوگرافت یا گرافت های اتوژن برای ترمیم و بازسازی رباط های صلیبی استفاده می شود. کارایی و کاربرد این نوع پیوند بیشتر و موثرتر از مابقی پیوند ها است و در بیشتر جراحی های مدرن و کم تهاجمی زانو استفاده می شود.