ممکن است تا زمانی که سنگ کلیه درون کلیه شما حرکت نکند علائمی ایجاد نکند
سنگ کلیه رسوباتی سخت از مواد معدنی و نمکی است که در کلیه های شما ایجاد می شود.
سنگ کلیه دلایل زیادی دارد و می تواند بر هر بخشی از دستگاه ادراری شما از کلیه ها تا مثانه شما تأثیر بگذارد. غالباً ، هنگامی که ادرار غلیظ می شود ، سنگ تشکیل می شود و باعث می شود مواد معدنی تبلور شوند و به هم بچسبند.
عبور سنگ کلیه می تواند بسیار دردناک باشد، اما اگر بموقع تشخیص داده شوند، این سنگ ها هیچ آسیب دائمی نمی رسانند. بسته به وضعیت شما، ممکن است به چیزی بیش از مصرف داروهای ضد درد و نوشیدن آب زیاد برای عبور یک سنگ کلیه نیاز داشته باشید. در موارد دیگر - به عنوان مثال، اگر سنگ ها در مجاری ادراری قرار بگیرند، با عفونت ادراری همراه هستند یا عوارض ایجاد می کنند ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد.
اگر در معرض خطر ابتلا مجدد به سنگ کلیه هستید ، ممکن است پزشک درمانهای را برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه مکرر توصیه کند.
اگر سنگ ها در مجاری ادراری قرار بگیرند ، با عفونت ادراری همراه هستند
علائم سنگ کلیه :
ممکن است تا زمانی که سنگ کلیه درون کلیه شما حرکت نکند یا به مجرای ادراری شما منتقل نشود علائمی ایجاد نکند. در آن مرحله ، ممکن است این علائم و نشانه ها را تجربه کنید:
• درد شدید در پهلو و پشت ، زیر دنده ها
• دردی که به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران تابیده می شود
• درد هنگام ادرار
• ادرار صورتی ، قرمز یا قهوه ای
• ادرار ابری یا ناخوشایند است
• تهوع و استفراغ
• نیاز مداوم به ادرار کردن
• ادرار بیشتر از حد معمول
• در صورت وجود عفونت تب و لرز وجود دارد
• ادرار کردن مقادیر اندک
با حرکت سنگ در مجاری ادراری شما ممکن است درد ناشی از سنگ کلیه تغییر کند مثلاً انتقال به مکان متفاوت یا شدت آن افزایش یابد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید :
در صورت بروز علائم و نشانه هایی که باعث نگرانی شما هستند ، با پزشک خود ملاقات کنید:
- درد آنقدر شدید است که نمی توانید آرام بنشینید یا موقعیتی راحت پیدا کنید
- درد همراه با حالت تهوع و استفراغ
- درد همراه با تب و لرز
- خون در ادرار
- مشکل در عبور ادرار
علل بروز سنگ کلیه :
سنگ کلیه اغلب علت مشخصی ندارد ، اگر چه چندین عامل ممکن است خطر شما را افزایش دهند.
سنگ کلیه هنگامی ایجاد می شود که ادرار شما حاوی مواد کریستالی بیشتری باشد مانند کلسیم ، اگزالات و اسید اوریک از آنجایی که مایع موجود در ادرار شما می تواند رقیق شود. در عین حال ، ادرار شما ممکن است فاقد موادی باشد که از جمع شدن کریستال ها جلوگیری کند و محیطی ایده آل برای تشکیل سنگ کلیه ایجاد می کند.
اکثر سنگهای کلیه سنگهای کلسیم هستند
انواع سنگ کلیه :
دانستن نوع سنگ کلیه به تعیین علت کمک می کند و ممکن است سرنخ هایی در مورد چگونگی کاهش خطر ابتلا به سنگ بیشتر در کلیه ایجاد کند. در صورت امکان ، اگر یک سنگ را دفع کردید ، سعی کنید سنگ کلیه خود را نگه کنید تا بتوانید آن را برای تجزیه و تحلیل به پزشک خود ببرید.
انواع سنگ کلیه شامل موارد زیر است:
سنگهای کلسیم : اکثر سنگهای کلیه سنگهای کلسیم هستند ، معمولاً به شکل کلسیم اگزالات. اگزالات ماده ای طبیعی است که در مواد غذایی موجود است و روزانه توسط کبد شما نیز ساخته می شود. برخی از میوه ها و سبزیجات و همچنین آجیل و شکلات دارای محتوای اگزالات بالایی هستند.
عوامل غذایی ، دوز بالای ویتامین D ، جراحی بای پس روده و چندین اختلال متابولیک می توانند غلظت کلسیم یا اگزالات در ادرار را افزایش دهند.
سنگهای کلسیم نیز ممکن است به شکل کلسیم فسفات ایجاد شود. این نوع سنگ در شرایط متابولیکی مانند اسیدوز توبولار کلیه شایع تر است. همچنین ممکن است با سردردهای میگرنی خاصی یا مصرف برخی داروهای تشنج مانند توپیرامات (توپاماکس) همراه باشد.
سنگ های استرویت : سنگهای استرویت در پاسخ به عفونت مانند عفونت ادراری تشکیل می شوند. این سنگ ها می توانند به سرعت رشد کنند و کاملاً بزرگ شوند ، گاهی اوقات با علائم کمی وجود دارد.
سنگهای اسید اوریک: سنگهای اسید اوریک در افرادی که مایعات به اندازه کافی نمی نوشند یا مایعات زیادی از دست می دهند تشکیل می شود ، افرادی که رژیم با پروتئین بالا می خورند و کسانی که نقرس دارند. برخی عوامل ژنتیکی همچنین ممکن است خطر ابتلا به سنگهای اسید اوریک را افزایش دهند.
سنگ های سیستین: این سنگ ها در افراد دارای اختلال ارثی شکل می گیرد که باعث می شود کلیه ها مقدار زیادی از اسیدهای آمینه خاص (سیستینوری) را دفع نکنند.
رژیم غذایی با پروتئین ، سدیم و قند زیاد خطر ابتلا به برخی از انواع سنگ کلیه را افزایش دهد
عوامل خطر :
عواملی که خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد عبارتند از:
تاریخچه خانوادگی یا شخصی: اگر شخصی در خانواده شما دارای سنگ کلیه باشد ، احتمالاً شما نیز دچار سنگ می شوید و اگر قبلاً یک یا چند سنگ کلیه داشته اید ، در معرض خطر ابتلا به دیگری هستید.
کم آبی : نوشیدن آب کافی هر روز می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. افرادی که در آب و هوای گرم زندگی می کنند و کسانی که زیاد عرق می کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری نسبت به سایرین باشند.
رژیم های خاص : رژیم غذایی با پروتئین ، سدیم (نمک) و قند زیاد ممکن است خطر ابتلا به برخی از انواع سنگ کلیه را افزایش دهد. این خصوصاً در مورد رژیم غذایی با سدیم بالا صادق است. نمک زیاد در رژیم غذایی شما میزان کلسیم را در کلیه های شما باید فیلتر کند و خطر سنگ کلیه را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد.
چاق بودن : شاخص توده بدنی بالا (BMI) ، اندازه زیاد دور کمر و افزایش وزن با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه مرتبط است.
بیماری های گوارشی و جراحی: جراحی بای پس معده ، بیماری التهابی روده یا اسهال مزمن می تواند باعث تغییر در روند هضم شود که بر جذب کلسیم و آب شما تأثیر می گذارد و سطح مواد سنگ سازنده در ادرار شما را افزایش می دهد.
سایر شرایط پزشکی: بیماری ها و شرایطی که ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد شامل اسیدوز توبولار کلیوی ، سیستینوری ، هایپرپاراتیروئیدیسم ، داروهای خاص و برخی عفونت های دستگاه ادراری است.
راههای تشخیص سنگ کلیه :
اگر پزشک شما مشکوک به سنگ کلیه است ، ممکن است آزمایشات و روشهای تشخیصی مانند:
آزمایش خون : آزمایش خون ممکن است کلسیم یا اسید اوریک زیادی را در خون شما نشان دهد. نتایج آزمایش خون به نظارت بر سلامت کلیه های شما کمک می کند و ممکن است پزشک شما را برای بررسی سایر شرایط پزشکی سوق دهد.
آزمایش ادرار : آزمایش جمع آوری ادرار 24 ساعته ممکن است نشان دهد که شما بیش از حد مواد معدنی سنگ ساز یا مواد معدنی سنگین را نیز دفع می کنید. برای این آزمایش ، پزشک ممکن است درخواست کند که شما دو مجموعه ادرار را طی دو روز متوالی انجام دهید.
تصویربرداری : آزمایشات تصویربرداری ممکن است سنگ کلیه را در دستگاه ادراری شما نشان دهد.
راههای درمان سنگ کلیه :
بسته به نوع سنگ و علت آن ، درمان سنگ کلیه متفاوت است.
سنگهای کوچک و بدون علامت :
بیشتر سنگهای کوچک کلیوی به درمان خاصی نیاز ندارند. ممکن است بتوانید یک سنگ کوچک را از طریق کارهای زیر دفع کنید:
نوشیدن آب : نوشیدن 1.9 تا 2.8 لیتر آب در روز ممکن است به برطرف کردن سیستم ادراری شما کمک کند. مگر اینکه پزشک به شما روش دیگری بگوید.
مسکن ها : دفع یک سنگ کوچک می تواند ناراحتی ایجاد کند. برای تسکین درد خفیف ، پزشک شما ممکن است از داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن،استامینوفن یا ناپروکسن سدیم استفاده کند.
درمان پزشکی: پزشک ممکن است برای کمک به عبور از سنگ کلیه به شما دارویی بدهد. این نوع دارو که به عنوان انسداد کننده آلفا شناخته می شود ، عضلات موجود در حالب شما را شل می کند و به شما کمک می کند تا سنگ کلیه را سریعتر و با درد کمتری دفع کنید.
درمان های پزشکی سنگ کلیه
سنگ های بزرگ و آنهایی که باعث ایجاد علائم می شوند :
سنگ های کلیوی که نمی توانند با اقدامات محافظه کارانه درمان شوند - یا به دلیل اینکه خیلی زیاد هستند که به خودی خود دفع شوند یا به دلیل اینکه باعث خونریزی ، آسیب کلیه یا عفونت مداوم مجاری ادراری می شوند ممکن است نیاز به درمان گسترده تری داشته باشند. رویه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ: برای برخی از سنگهای کلیوی بسته به اندازه و محل آن پزشک ممکن است روشی را بنام لیتوتریپسی خارج از بدن (ESWL) توصیه کند.
لیتوتریپسی از امواج صوتی برای ایجاد ارتعاشات قوی (امواج شوک) استفاده می کند که سنگ ها را به قطعات ریز و درشتی تبدیل می کند که در ادرار شما دفع می شود. این عمل حدود 45 تا 60 دقیقه طول می کشد و می تواند باعث درد متوسط شود.
لیتوتریپسی می تواند باعث ایجاد خون در ادرار ، کبودی در پشت یا شکم ، خونریزی در اطراف کلیه و سایر اندام های مجاور و ناراحتی در هنگام عبور قطعات سنگ در مجاری ادراری شود.
جراحی برای برداشتن سنگهای بسیار بزرگ در کلیه : روشی به نام نفرولیتیتوتومی جلدی شامل جراحی برداشتن یک سنگ کلیه با استفاده از تلسکوپ های کوچک و ابزارهای وارد شده از طریق برش کوچک در قسمت پشت شما می شود.
در طی عمل جراحی بیهوشی عمومی دریافت خواهید کرد و در حین بهبودی، یکی دو روز در بیمارستان خواهید بود. در صورت عدم موفقیت لیتوتریپسی، پزشک ممکن است این عمل جراحی را توصیه کند.
استفاده از لوله مجهز به دوربین برای از بین بردن سنگ: برای از بین بردن سنگ کوچکتر در مجرای ادرار یا کلیه ، پزشک ممکن است یک لوله نوری نازک را که مجهز به دوربین است از طریق مجرای ادرار و مثانه به مجرای ادرار منتقل کند.
پس از قرارگیری سنگ ، ابزارهای ویژه می توانند سنگ را به دام انداخته یا آن را به تکه هایی که در ادرار شما دفع می شود ، خرد کند. سپس پزشک ممکن است یک لوله کوچک (استنت) را در مجاری ادرار قرار دهد تا تورم را برطرف کند و بهبود را تسریع بخشد. در این روش ممکن است شما به بیهوشی عمومی یا موضعی نیاز داشته باشید.
جراحی غده پاراتیروئید: برخی از سنگهای فسفات کلسیم ناشی از غدد پاراتیروئید بیش فعال است که در چهار گوشه غده تیروئید شما، درست زیر سیب آدم شما قرار دارد. هنگامی که این غدد بیش از حد هورمون پاراتیروئید تولید می کند (هایپرپاراتیروئیدیسم) ، سطح کلسیم شما خیلی زیاد می شود و ممکن است در نتیجه سنگ کلیه شکل بگیرد.
هایپرپاراتیروئیدیسم گاهی اوقات اتفاق می افتد که یک تومور خوش خیم کوچک در یکی از غده های پاراتیروئید شما ایجاد می شود و یا بیماری دیگری ایجاد می کنید که این غده ها را به سمت تولید هورمون پاراتیروئید بیشتری سوق می دهد. با از بین بردن تومور از غده، تشکیل سنگ کلیه متوقف می شود. یا ممکن است پزشک شما، درمان بیماری را که باعث تولید بیش از حد هورمون در غده پاراتیروئید می شود را توصیه کند.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته