در فصل گرم، شنا به تن آدم می‌چسبد. تابستان که می‌آید، بازار استخرها رونق می‌گیرد و شنا تبدیل می‌شود به یک تفریح پرطرفدار و لذت‌بخش و البته نه چندان بی‌خطر. می‌پرسید کدام خطر؟
در فصل گرم، شنا به تن آدم می‌چسبد. تابستان که می‌آید، بازار استخرها رونق می‌گیرد و شنا تبدیل می‌شود به یک تفریح پرطرفدار و لذت‌بخش و البته نه چندان بی‌خطر. می‌پرسید کدام خطر؟ جوابش ساده است: بیماری‌های ناشی از تفریحات آبی. این بیماری‌ها معمولاً از طریق بلع، تنفس و تماس پوست بدن با آب آلوده استخرها، چشمه‌های آب معدنی، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و دریا‌ها منتقل و منتشر می‌شوند و فهرست عریض و طویلی دارند: عفونت‌های پوست، گوش، چشم، اسهال و ... بد نیست با برخی از مهم‌ترینِ این بیماری‌ها و راه‌های پیشگیری از آن‌ها بیشتر آشنا شوید.
تفریحات آبی در استخرهای شنا، پارک‌های آبی، حوضچه‌های آب گرم، دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و دریا‌ها صورت می‌‌پذیرد. شنا، یکی از محبوب‌ترین ورزش‌های دنیا و راهی شاد، فعال و سالم برای گذران اوقات فراغت است. در طول قرن گذشته، استفاده از سیستم‌های مدرن ضد عفونی‌کننده استخرها باعث بهبود کیفیت تفریحات و سرگرمی‌های آبی شده است. با وجود این، در دهه اخیر، درصد شیوع بیماری‌های ناشی از شنا افزایش چشمگیری داشته است. با تمرین رفتارهای بهداشتی می‌توان خطر این بیماری‌ها را به حداقل رساند.
طبق آمار، بیشترین بیماری‌های ناشی از شنا در استخرهای عمومی، عبارت است از بیماری‌های پوستی، به ویژه انواع حساسیت‌های پوستی و عفونت‌های قارچی. پس از این بیماری‌ها، ناراحتی معده (به ویژه زخم معده) و ناراحتی‌های گوش (به ویژه عفونت قسمت میانی گوش)، از شایع‌ترین بیماری‌هایی هستند که در استخرهای آلوده منتقل می‌شوند. بر اساس نظر متخصصان، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مناسب و رعایت بهداشت توسط شناگران، مهم‌ترین عامل در جلوگیری از آلودگی استخرها است.
تفریحات آبی و آدم‌های با استعداد
چه کسانی استعداد بیشتری برای مبتلا شدن به بیماری‌های ناشی از تفریحات آبی دارند؟ کارشناسان میگویند: «کودکان، زنان باردار، افرادی که دچار ضعف دستگاه ایمنی هستند (مثلاً بیمارانی که سابقه شیمی‌درمــــانی دارنــد)، در صورت قرار گرفتن در معرض این بیماری‌ها، دچار مشکلات جدی‌تری خواهند شد و لازم است که این افراد پیشاپیش با پزشک خود مشورت کنند.»
طرز ورود میکروبها به آب استخر
ورود میکروبها از بدن شناگران به درون آب معمولاً از طریق مدفوع است. ممکن است بعضی از شناگران دچار اسهال باشند یا مشکل دیگری مانند قاعدگی (در خانم‌ها) داشته باشند. پس همیشه خطر آلودگی آب وجود دارد و برای جلوگیری از انتقال چنین بیماری‌هایی، بهترین راه این است که این افراد شناسایی شوند و اجازه شنا به آن‌ها داده نشود؛ هر چند که نمی‌توان جلوی آن‌ها را گرفت یا به طور کامل شناسایی‌شان کرد. به علاوه، برای چنین افرادی بسیار سخت است که جلوی ترشح مواد آلوده از بدن گرفته شود. شناگران باید مراقب باشند که آب استخر را قورت ندهند. همه افرادی هم که شنا می‌کنند، در صورت بروز مشکل یا بعد از توالت باید به طور کامل بهداشت فردی را رعایت کنند.
می‌روید شنا؟ این‌ها را همراه ببرید
۱) کرم ضد آفتاب (که ضد آب هم باشد): یک کرم ضد آفتاب با عیار محافظتی یا SPF برابر ۲۵ یا بالاتر به شما کمک می‌کند تا از پوست خودتان در مقابل اشعه زیان‌آور ماوراء بنفش محافظت کنید. یادتان باشد که کرم ضد آفتاب را باید حداقل ۱۵ دقیقه پیش از خروج از منزل، روی پوست مالید تا به داخل پوست نفوذ کند. همچنین پس از شنا و عرق کردن، کرم باید مجدداً استفاده شود. تقریباً ۳۰ گرم از کرم، برای پوشاندن مناسب نقاطی که در معرض آفتاب قرار می‌گیرند، کافی است.
۲) مرطوب‌کننده لب: بهترین محافظ برای مراقبت از لب‌ها در مقابل نور خورشید، داروهای ضد آبی هستند که هم لب‌ها را مرطوب نگه می‌دارند، هم دارای عیار محافظتی یا SPF برابر ۱۵ یا بالاتر هستند.
۳) کلاه لبه‌دار بزرگ: جدا از این‌که صورتتان را با پوششی از ضدآفتاب‌ها محفوظ نگه می‌دارید، توصیه می‌شود با استفاد از کلاه هم موهایتان را در مقابل آفتاب محافظت کنید تا بتوانید از فرسودگی، خراب شدن و شکنندگی لایه‌های خارجی موهایتان جلوگیری نمایید. یک کلاه راحت و مناسب انتخاب کنید که دارای لبه‌های بزرگ باشد تا بتواند از گردن شما نیز محافظت کند. بهتر است در صورت امکان زیر سایه بنشینید.
۴) اسپری ضد آفتاب برای موها: یکی دیگر از روش‌های محافظتی برای موها در مقابل نور خورشید، استفاده از اسپری محافظتی است که مخصوص همین کار ساخته شده. اسپری ضد آفتاب باید قبل، بعد و هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید مورد استفاده قرار گیرد.
۵) پماد برای جوش‌ها: گاهی این بیماری به علت قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید بروز می‌کند. داروی لازم برای این وقایع محتمل را هم در دسترس داشته باشید.
شنا علیه چشم
اگرچه شنا جزء ورزش‌هایی نیست که آسیب‌های چشمی خطرناک به دنبال داشته باشد (در مقایسه با فوتبال، تنیس، و غیره ...)، ولی قرمزی و سوزش چشم بعد از شنا، به ویژه بعد از شنا در استخر، یکی از مسائلی است که بسیاری با آن مواجه می‌شوند. ولی آیا باید نگران این مسأله بود؟ خیر؛ چون قرمزی پس از شنا در استخر سبب آسیب درازمدت نمی‌شود.
کلر که برای ضد عفونی کردن و از بین بردن باکتری‌ها به آب استخر اضافه می‌شود، به‌خودی‌خود مشکل‌ساز نیست. مشکل زمانی رخ می‌دهد که کلر در مجاورت نیتروژن یا آمونیاک موجود در آب قرار می‌گیرد و از ترکیب این‌ها کلرامین تشکیل می‌شود. در حقیقت، علت اصلی قرمزی چشم، کلرامین است. عروق سطحی چشم بر اثر تماس با کلرامین، ملتهب و سبب قرمز شدن چشم می‌شود. کلرامین همچنین لایه موقتی روی قرنیه ایجاد می‌کند که سبب التهاب، حساسیت، خشکی و قرمزی چشم می‌شود. به این وضعیت، التهاب قرنیه (کراتیت) میگویند.
برخلاف بسیاری که تصور می‌کنند درمان این مشکل استفاده از قطره‌هایی است که قرمزی چشم را کم می‌کنند، درمان صحیح این مشکل، استفاده از ترکیباتی نظیر اشک مصنوعی است. اشک مصنوعی، لایه‌ای روی قرنیه ایجاد می‌کند و به آن فرصت می‌دهد تا بهبود پیدا کند. ترکیباتی که قرمزی چشم را کم می‌کنند با منقبض کردن عروق خونی این کار را انجام می‌دهند و قطع این داروها سبب تشدید مشکل خواهد شد. اگر قرمزی و سوزش چشم شدید باشد یا به دفعات تکرار شود، یک راه دیگر، استفاده از عینک شنا است.
اغلب تصور می‌شود قرمزی چشم، ناشی از زیاد بودن کلر آب استخر است؛ در حالی‌که واقعیت دقیقاً برعکس است و این مشکل معمولاً ناشی از کم بودن کلر آب است. حتی آن بوی تندی که شناگران تصور می‌کنند به خاطر زیاد بودن کلر آب است، دلیلش این است که کلر آب کم است. مولکول‌های آزاد کلر با نیتروژن و آمونیاک ترکیب می‌شوند و کلرامین ایجاد می‌کنند. افزایش کلر آب، علاوه بر این‌که مانع رشد باکتری‌ها در آب استخر می‌شود، سبب شکسته شدن پیوند‌های شیمیایی کلرامین و شکسته شدن مولکول‌های آن می‌شود و مشکلات مربوطه را کاهش می‌دهد. در صورتی‌که کلر آب کم باشد، احتمال عفونت چشم در اثر تماس با باکتری‌های آب افزایش می‌یابد. عفونت چشمی معمولاً علاوه بر قرمزی و التهاب، با درد و ترشح نیز همراه است. در صورتی‌که بعد از شنا، قرمزی چشمتان از حد یک التهاب خفیف فراتر برود و با ترشح همراه باشد، ضرورت دارد به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
شنا علیه پوست
آفتاب‌سوختگی شایع‌ترین مشکلی است که با آن مواجه می‌شوید. موها نیز پس از تماس طولانی با آب و بعد از تبخیر این آب در اثر تابش آفتاب، خشک‌تر می‌شوند. موها همچنین ممکن است سفید شوند. بعضی‌ها هم در استخر، دریاچه، دریا و حتی در مرداب یا آب شور شنا می‌کنند و بنابراین هر ماده موجود در آب ممکن است برای پوستشان مشکل‌ساز باشد؛ از جمله آلوده‌کننده‌ها، داروها، مواد شیمیایی موجود در آب، میکروبها، جلبک‌ها، کرم‌ها، نباتات، مرجان‌ها و سنگ‌های تیزی که هر کدام می‌توانند مشکل خاص خودشان را ایجاد کنند. به عنوان مثال، در استخرها به خاطر استفاده از سولفات مس برای کنترل خزه و جانوران ذره‌بینی، امکان دارد موهای بلوند و سفید در تماس با آب سبزرنگ شوند. کلر می‌تواند چشم‌ها را بسوزاند و آن‌ها را قرمز و تحریک‌پذیر کند و همچنین باعث خشکی پوست و مو شود. عفونت قارچی پاها نیز زیاد دیده می‌شود. امکان دارد پوست به خاطر تماس زیاد با لباس شنا، خیس و سفید و متورم شود و این موضوع باعث عفونت قارچی ثانویه شود. ساییدگی‌های ناشی از برخورد با کناره‌های سخت استخر یا تخته سنگ‌ها هم اگر معالجه نشوند، ممکن است منجر به عفونت پوست شوند. پس همیشه باید بعد از شنا، حمام یا دوش بگیرید و برای کنترل خشکی پوستتان توصیه می‌شود به تمام سطح بدن، کرم یا محلول مرطوب‌کننده بمالید، موها را با شامپو بشویید و در صورت لزوم، نرم‌کننده بزنید و سپس لباس‌های تمیز و خشک به تن کنید.
به بریدگی‌ها و ساییدگی‌های غیر عادی پوستتان توجه داشته باشید. اگر موهایتان به سبزی گرایید، با آرایشگر مشورت کنید تا رنگ مویتان را کنترل کند. اگر آفتاب‌سوختگی یا ناراحتی پوستی پیدا کردید، حتماً با متخصص پوست مشورت کنید. به طور کلی، بعضی از مشکلات پوستی شایع در شناگران را می‌توان به شکل زیر فهرست کرد:
خشکی پوست شناگران
این مسأله، مشکل شایعی است که علتش حل شدن و از بین رفتن تدریجی چربی محافظ پوست است. این امر موجب کاهش رطوبت لایه شاخی پوست و سبب ایجاد خشکی، پوسته‌پوسته شدن و خارش می‌شود. این وضعیت با دوش‌های داغ و طولانی که شناگران به انجام آن شهرت دارند و نیز با نشستن طولانیمدت در جکوزی‌های گرم، بدتر می‌شود. برای رفع این مشکل می‌توان با کاهش مدت دوش گرفتن و در واقع، با استفاده از یک دوش سریع با آب ولرم، از خشکی بیش از حد پوست جلوگیری کرد و از صابون‌های ملایم‌تر استفاده نمود. همچنین باید بلافاصله پس از خشک کردن بدن با حوله، از یک نرم‌کننده روغنی استفاده کنید. وازلین ساده یا روغن معدنی، از مرطوب‌کننده‌های خوب و ارزان‌قیمت هستند. تجویز داروهای ترکیبی حاوی کورتون، اگر خشکی پوست به اگزما و حساسیت تبدیل شود، ضرورت پیدا می‌کنند.
التهاب پوست در اثر پوشیدن لباس شنا
ممکن است پس از یک روز استفاده طولانیمدت از یک مایوی مرطوب و تنگ و چسبان، این حالت اتفاق بیفتد. این حالت در واقع، یک التهاب عفونی و عمیق و میکروبی است و باعث می‌شود بیمار، دچار توده‌های زیر‌پوستی عمیق ملتهب و سفت در ناحیه باسن شود. برای رفع این مشکل، یک دوره آنتی‌بیوتیک باید توسط پزشک تجویز شود.
منبع :aftab.ir