اسپاسم عضلات پشت ستون فقرات یک انقباض غیر ارادی ناگهانی به همراه سفت شدن غیر قابل کنترل عضلات درپاسخ به کشیدگی ، استفاده بیش از حد از عضله ، ضعف عضلانی است . اسپاسم عضلات کمری اغلب در نزدیکی طناب نخاعی یا ریشه های اعصاب که از نخاع انشعاب می گیرند ، اتفاق می افتد . و بنابراین می تواند روی هریک از این ساختارهای حساس فشار وارد کنند و تولید درد شدید بکنند .هنگامی که شما در حال انجام فعالیت فیزیکی سنگین هستید یا یک ورزش قدرتی سخت را انجام می دهد احتمال اسپاسم عضلات کمری خیلی زیاد است . شما در صورت کمبود منابع پتاسیم بدن و همچنین در صورتیکه آب کافی قبل از شروع فعالیت مصرف نکرده اید بیشتر در معرض وقوع اسپاسم عضلانی هستید .
اگراسپاسم عضلانی شما ناشی از تنگی کانال نخاعی یا فتق دیسک کمر باشد ، این فشار روی طناب نخاعی می تواند به صدمات شدیدی مثل آسیب ریشه های عصاب بصورت موقتی و یا دائمی منجر شود . برای علائم آسیب عصبی شدید مثل فقدان حس در اندام ها ؛ از بین رفتن تعادل بدن ،عدم کنترل ادرارو مدفوع بخصوص وقتی که با ضعف در اندام های تحتانی همراه باشد ، بلافاصله به نزدیکترین و سریعترین اورژانس بیمارستان محل سکونت خود مراجعه کنید و یا تماس بگیرید .
چه علائم دیگری ممکن است با اسپاسم عضلات کمری بوجود بیاید ؟
اسپاسم عضلانی ممکن است با علائم دیگری که ناشی از درگیری سیستم های دیگر بدن مثل وجود یک بیماری زمینه ای یا یک اختلال و یا مشکل فیزیکی یا روحی در ارتباط باشد .
مشکلات اسکلتی ، عضلانی و ارتوپدی که در اثر اسپاسم عضلات ستون فقرات ممکن است ایجاد شوند عبارتند از :
- کمر درد
- لگن درد و درد ران
- خم شدن ستون فقرات
- افتادگی مچ پا ( foot drop )
- ضعف عضلات و کشیدگی عضلات
- درد ، بی حسی ، گزگز و سوزن سوزن شدن در باسن و اندام تحتانی یک طرف
- درد شانه و بازو
- سفتی درستون فقرات
علائم درگیری سیستم عصبی ( نورولوژیک ) که ممکن است همراه با اسپاسم عضلات ستون فقرات رخ دهند عبارتند از :
- سر درد بخصوص در ناحیه پس سر
- درگیری های عصب که می تواند منجربه تولید درد بی حسی یا سوزن سوزن شدن در بازو ، لگن ، شانه و پا شود
- درد سیاتیک ( درد تیزی که به کل اندام تحتانی یک طرف میزند) .
عدم آمادگی جسمانی مناسب و شرایط فیزیکی خوب شما را مستعد اسپاسم عضلات ستون فقرات می سازد .
بعضی از فاکتورهای تاثیرگذار حتمی که احتمال وقوع اسپاسم عضلانی را افزایش می دهند عبارتند از :
- کم آبی بدن
- کاهش سطح مواد معدنی در خون مثل پتاسیم و کلسیم
- کوتاهی عضلات همسترینگ ( عضلات پشت ران )
- ضعف عضلات کمری و یا کوتاهی و سفتی عضلات کمری
- ضعف عضلات شکم
سایر علت های پاتالوژیک اسپاسم عضلات پشت و ستون فقرات :
بعضی مواقع اسپاسم عضلانی ممکن است ناشی از یک مشکل یا اختلال در جای دیگری از بدن باشد . مثل :
- روماتیسم مفصلی
- وجود قوس های غیر طبیعی در ستون فقرات مثل انحراف جانبی ستون فقرات ، افزایش غیر طبیعی قوس کمر و ....
- فتق دیسک
- تنگی کانال نخاعی
- سر خوردگی مهره ها و شکستگی های فشاری در مهره ها
سایر علت های اورژانسی اسپاسم عضلات کمری که بایستی بلافاصله رسیدگی شود :
- وجود عفونت در کانال نخاعی - سنگ کیسه صفرا
- سنگ کلیه
- عفونت کلیه
- تومور
خطرات اسپاسم عضلات ستون فقرات چیست ؟
بدلیل اینکه اسپاسم عضلانی در پشت ، گردن و کمر ممکن است ناشی از یک بیماری جدی و یا یک مشکل حاد باشد عدم مراجع به پزشک و یا فیزیکال تراپیست می تواند صدمات جبران ناپذیری به بدن شما وارد کند . هنگامی که تشخیص درست برای علت اسپاسم عضلانی ستون فقرات توسط پزشک و یا فیزیوتراپیست شما داده شد شما می بایست به توصیات درمانگر خود عمل کنید و از دستورات ایشان پیروی کنید تا دچار عوارض و صدمات جدی نشوید .
این صدمات احتمالی عبارتند از :
- کاهش و یا فقدان انعطاف پذیری یا حرکت
- درد دائمی یا مزمن
- عدم کنترل ادرار و مدفوع
- آسیب دائمی به عصب و معلولیت
- درد پیشرونده ، ضعف و کاهش عملکرد عضلات و تحلیل رفتن عضلات
- بی حسی زین اسبی ( بی حسی دائمی در کف لگن و داخل ران ها )
در صورتیکه علت اسپاسم عضلانی شما ناشی از بیماری زمینه ای نباشد و بدلیل اختلال فیزیکی و ارتوپدی باشد بهترین درمان شما فیزیوتراپی است . فیزیوتراپیست پس از معاینه کامل فیزیکی و ارزیابی دقیق و علت وقوع اسپاسم را پیدا می کند و به روش های فیزیکی و غیر جراحی و بدون دارو اقدام به رفع مشکل شما می کند . فیزیوتراپیست با توجه به تشخیص خود و شرایط بیمار ممکن است یکی از روشهای زیر را برای بهبودی شما بکار ببرد :
- سوزن خشک
- توصیه به استراحت
- تمرین درمانی و حرکات اصلاحی و کششی
- گرما یا سرما