ورزش گردن و شانه

نویسنده: دکتر مهرداد منصوری “متخصص ارتوپدی”

درد گردن علل متعددی دارد ولی از شایعترین علت های ایجاد آن کشیدگی عضلات، آرتروز مهره های گردنی و هرنی دیسک بین مهره ای است. از اقدامات متعددی برای درمان هر کدام از این بیماری ها استفاده میشود. بعضی از این اقدامات مشترک بین این بیماری ها است. مثلا استفاده از داروهای ضد التهاب، گرما و استراحت در همه آنها شدت درد را کاهش میدهد.

تاثیر نرمش های طبی در کاهش درد گردن

از مهمترین اقدامات درمانی که شاید بتوان گفت مهمترین قسمت درمان این بیماری ها است انجام نرمش های طبی خاصی به منظور تقویت عضلات گردن و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن است.

از مهمترین علل مستعد کننده ابتلا به همه این بیماری ها ضعف عضلات گردن و کم شدن قابلیت انعطاف عضلات گردن است. زندگی شهری جدید موجب هرچه دورتر شدن انسان ها از فعالیت های بدنی شده است.

شغل های پشت میز نشینی نه تنها موجب ضعیف شدن عضلات مختلف انسان میشود بلکه به علت وضعیت بد نشستن پشت میز موجب وارد شدن فشار های زیادی به مفاصل میشود. این عوامل در دراز مدت موجب بروز درد گردن و کمر و زانو میشود.

نرمش های گردن با تقویت عضلات گردنی و افزایش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن موجب کاهش فشار بر روی مهره و دیسک گردن شده و تاثیر قابل توجهی در کاهش و حتی حذف کامل دردهای گردنی دارد. مهمترین نکته در انجام این نرمش ها اینست که در موارد زیر باید از انجام نرمش ها اجتناب شود

• در مواقعی که درد گردن تازه شروع شده است.

• اگر کسی مدتها درد گردن داشته و در چند روز اخیر شدت درد به ناگهان افزایش پیدا کرده است

انجام نرمش ها در این حالات ممکن است موجب افزایش شدت درد شود.

 نرمش های گردن در موارد زیر موثرند

• افرادی است که سالها دچار درد گردن بوده اند.

• در کسی که مدتها درد گردنی داشته و اخیرا شدت درد آنها افزایش یافته است یا کسانی که برای اولین بار دچار درد گردن شده اند باید ابتدا با انجام دیگر اقدامات درمانی مانند استفاده از داروهای ضد التهاب و گرم کردن گردن و استراحت درد گردن را کاهش داد و سپس نرمش ها را شروع کرد.

ممکن است بپرسید اگر با انجام اقدامات درمانی دیگر درد گردن کاهش یابد دیگر چه احتیاجی به انجام نرمش های گردنی است. علت آنست که چون عامل اصلی درد گردن در بیماری های ذکر شده ضعف عضلات گردن و کاهش قابلیت انعطاف لیگامان ها و عضلات گردن است حتی وقتی درد از بین میرود عامل اصلی زمینه ساز باقی مانده است.

دیر یا زود بعد از چند ماه یا چند سال فرد دوباره دچار درد گردن میشود. با افزایش سن فرد و ضعف بیشتر عضلات گردن احتمال عود درد بیشتر میشود. درمان درست اینست که با مقابله با علت اصلی بیماری راه را بر برگشت مجدد بیماری برای همیشه ببندیم. در مواردی هم که بیمار مدتها دچار درد گردن بوده است انجام نرمش ها با از بین بردن علت زمینه ای نقش مهمی در درمان دارد.

نحوه شروع نرمش ها

نکته مهم دیگر در انجام نرمش ها اینست که باید آنها را بتدریج و کم کم شروع کرد. تقویت عضلات و افزایش انعطاف لیگامان ها و عضلات نیاز به زمان دارند. اگر نرمش ها با سرعت شروع شوند یا با تعداد زیاد شروع شوند ممکن است موجب افزایش درد شوند.

نرمش های گردن دو دسته اند. نرمش های کششی که همانطور که گفته شده موجب افزایش قابلیت انعطاف عضلات و رباط های گردن میشوند و نرمش های تقویتی که موجب تقویت عضلات گردن میگردند. شروع تمرینات با انجام نرمش های کشش است و بعد از مدتی باید نرمش های تقویتی هم به نرمش های کششی اضافه شوند.

نرمش ها در سه قسمت اساسی، پیشرفته و تکمیلی توضیح داده میشوند. همیشه ابتدا با نرمش های اساسی شروع کرده و بعد از چند هفته که توانستید آنها را به تعداد کافی و به راحتی انجام دهید نرمش های پیشرفته را انجام دهید و پس از کسب مهارت در انجام نرمش های پیشرفته نرمش های تکمیلی را انجام دهید.

نرمش های کششی گردن

مهمترین نرمش های کششی گردن عبارتند از

حرکت گردن به طرفین

بایستید یا بنشینید. به آهستگی و کم کم سر خود را به طرف چپ خم کنید تا گوش چپ شما با شانه شما تماس پیدا کند یا حداقل تا آنجا که ممکن است به آن نزدیک شود. با انجام اینکار باید کشش ملایمی را در عضلات طرف راست گردن خود احساس کنید.

کشش زیادی ندهید. دقت کنید که شانه خود را بالا نبرید. سعی کنید شانه های تان در حالت طبیعی و افتاده باشند. این وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کنید و سپس مجددا به حالت اول برگردید. حرکت را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات با خم کردن سر به طرف راست هم انجام دهید.

حرکت گردن به جلو و عقب

بایستید یا بنشینید. به آهستگی و کم کم سر خود را به طرف جلو خم کنید. اجازه دهید تا وزن سر شما آنرا به پایین بیاورد و عضلات پشت گردن شما کشش ملایمی را احساس کند. خیلی کشش ندهید.

این وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کنید و سپس مجددا به حالت اول برگردید. به آهستگی اجازه دهید سر شما تا آنجا که میتواند به سمت عقب برود. سپس به آهستگی دهان خود را یک بار باز و بسته کنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و دوباره به وضعیت اولیه برگردید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

چرخش گردن

بایستید یا بنشینید. به آهستگی سر خود را به سمت چپ بچرخانید تا جاییکه احساس کشش ملایمی در ناحیه راست گردن خود بکنید. این وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کنید و سپس مجددا به حالت اول برگردید. حرکت را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف راست هم انجام دهید.

حرکت عرضی گردن به جلو و عقب

بایستید یا بنشینید. سر خود را به آهستگی و در حالیکه به هیچ طرفی خم نشده و نمی چرخد به عقب ببرید بطوریکه پوست زیر چانه شما چین دار شود و به اصطلاح غبغب پیدا کنید. این وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کنید و سپس مجددا به حالت اول برگردید. حرکت را ۵-۳ بار تکرار کنید.

نرمش های اساسی تقویتی عضلات گردن

مهمترین نرمش های اساسی تقویتی عضلات گردن عبارتند از

حرکت گردن به طرفین

بایستید یا بنشینید. کف دست چپ خود را بر روی سمت چپ سر خود قرار داده و کف دست را به آرامی به سر خود فشار دهید در همین حال سر خود را هم به دستتان فشار دهید بطوریکه سر و دست شما حرکت نکنند بلکه فقط به یکدیگر فشار وارد کنند. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف راست انجام دهید

حرکت گردن به عقب

بایستید یا بنشینید. در حالیکه انگشتان دست های تان را در هم فرو برده اید. کف دستهای تان را در پشت سرتان قرار دهید. کف دست ها را به آرامی به سر خود فشار دهید. در همین حال سر خود را هم به دست های تان فشار دهید بطوریکه سر و دستهای شما حرکت نکنند بلکه فقط به یکدیگر فشار وارد کنند. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

حرکت گردن به جلو

بایستید یا بنشینید. کف دست راست یا چپ خود را بر روی پیشانی خود قرار داده و کف دست را به آرامی به سر خود فشار دهید در همین حال سر خود را هم به دستتان فشار دهید بطوریکه سر و دست شما حرکت نکنند بلکه فقط به یکدیگر فشار وارد کنند. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

چرخش گردن

بایستید یا بنشینید. در حالیکه سر خود را تا جاییکه میتوانید به طرف راست چرخانده اید کف دست چپ را بر روی گونه چپ قرار داده و سر را به دست و دست را به سر فشار دهید.

در این حال هیچیک نه دست و نه سر شما نباید حرکت کنند بلکه فقط باید به یکدیگر فشار وارد کنند. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف چپ انجام دهید.

 بعد از اینکه به مدت چند هفته تا چند ماه نرمش های اساسی گردن را انجام دادیم و در انجام آن به اندازه کافی تبحر پیدا کردیم و وقتی توانستیم این نرمش ها را به تعداد کافی بدون ناراحتی انجام دهیم میتوانیم شروع به انجام نرمش های پیشرفته گردن کنیم.

حرکات نرمشی کششی پیشرفته گردن

این نرمش ها به صورت زیر انجام میشوند.

حرکت گردن به طرفین

بایستید. دست های خود را به پشت تنه برده و با دست راست خود آرنج چپ را بگیرید. شانه چپ خود را به پایین آورده و سر خود را به سمت راست بچرخانید. در همین حال سر خود را به سمت عقب هم ببرید تا جاییکه احساس کشش خفیفی در گردن بکنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف مقابل انجام دهید.

کشش گردن به طرفین

بایستید یا بنشینید. دست راست خود را کاملا بالا برده و آرنج را خم کنید سپس کف دست را بر روی سمت چپ سر خود قرار داده و به آرامی و با کمک دست، سر خود را به سمت راست خم کنید تا جاییکه در سمت چپ گردن خود احساس کشش ملایمی کنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف مقابل انجام دهید.

چرخش گردن

بایستید یا بنشینید. در حالیکه انگشتان دست های تان را در هم فرو برده اید. کف دستهای تان را در پشت سرتان قرار دهید. با کمک دست راست سر را به جلو و پایین برده و در همان حال به سمت چپ بچرخانید تا در سمت راست گردن احساس کشش ملایمی کنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف مقابل انجام دهید.

حرکات نرمشی تقویتی پیشرفته گردن

این نرمش ها به صورت زیر انجام میشوند

بلند کردن سر به بالا

به پشت بخوابید. زانوانتان را خم کرده بطوریکه کف پاهای تان روی زمین قرار گیرند. سر خود را به آرامی از روی زمین بلند کنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و به آرامی سر خود را بر روی زمین قرار دهید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

بلند کردن سر به طرفین

بر روی شانه راست دراز بکشید. دست راست خود را کاملا به بالای سرتان در حالت کشیده قرار داده و کف دست چپ را در حالیکه آرنج را خم کرده اید بر روی زمین و در جلوی تنه خود قرار دهید.

سر خود را به آرامی از روی زمین بلند کنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و به آرامی سر خود را بر روی زمین قرار دهید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید. همین حرکات را با همین مشخصات برای طرف مقابل انجام دهید.

بلند کردن سر به پشت

بصورت چهار دست و پا بر روی زمین قرار گیرید. سر خود را به آرامی به سمت پایین آورده تا جاییکه در پشت گردن خود احساس کشش ملایمی کنید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و به آرامی سر خود را به وضعیت اولیه برگردانید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

نرمش های تکمیلی گردن

برای تاثیر بیشتر نرمش های گردن بهتر است چند حرکت نرمشی ناحیه شانه هم همراه با حرکات گردن انجام شوند. نرمش های زیر گرچه مربوط به شانه هستند ولی به عنوان نرمش های تکمیلی به رفع دردهای گردن کمک میکنند.

شانه ها به بالا

بایستید یا بنشینید. به آهستگی شانه های خود را به بالا و بطرف گوش های تان ببرید تا وقتی که یک احساس کشش در ناحیه گردن و شانه های خود بکنید. این وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و به آهستگی شانه ها را به وضعیت اولیه برگردانید. این حرکت را ۵-۳ بار تکرار کنید.

شانه یه به پشت

بایستید یا بنشینید. در حالیکه دست های تان در دو طرف بدن قرار گرفته است شانه های خود را به پشت ببرید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و به آرامی شانه ها را به سر جای خود برگردانید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

دست ها به بالا

بایستید. دست های تان را در حالیکه در دو طرف و در حالت آویزان نگه داشته اید به آرامی و از دو طرف به سمت بالا ببرید تا جاییکه هر دو دست در بالای سر قرار گیرند. دستها را به آرامی به پایین آورید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

سر و شانه به پشت

بر روی صندلی بنشینید. در حالیکه انگشتان دست های تان را در هم فرو برده اید. کف دستهای تان را در پشت سرتان قرار دهید. سر و شانه های خود را به آرامی به سمت عقب ببرید. وضعیت را ۱۰-۵ ثانیه حفظ کرده و به آرامی شانه ها و سر را به سر جای خود برگردانید. حرکات را ۵-۳ بار تکرار کنید.

این مقاله چقدر مفید بود ؟

لطفا در زیر امتیاز بدهید